1) તાજેતરમાં ગુજરાત સરકારે કઈ માછલીને ગુજરાતની સ્ટેટ ફિશ જાહેર કરી છે?
✅ ઘોલ
➡️ ગુજરાતે રાજ્યની માછલી તરીકે ઘોલ માછલી (ગોલ્ડ કિશ) પસંદ કરી છે.
➡️ વિશ્વ મત્સ્યોયોગ દિવસ નિમિત્તે રાજ્યના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે આ મોટી જાહેરાત કરી છે.
➡️ અમદાવાદના સાયન્સ સિટીમાં શરૂ થયેલી પ્રથમ ગ્લોબલ ફિશરીઝ કોન્ફરન્સ ઇન્ડિયા 2023માં આ મોટી જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
➡️ ગોલ્ડન બ્રાઉન સ્મેલ્ટ માછલીનું વૈજ્ઞાનિક નામ પ્રોટોનીબિયા ડાયકાન્થસ છે.
➡️ > ઘોલ માછલીને ગોલ્ડ ફિશ પણ કહેવામાં આવે છે. આ માછલીને સોનાનું હૃદય ધરાવતી માછલી પણ કહેવામાં આવે છે. આ માછલી ગુજરાતના દરિયાકિનારા ઉપરાંત મહારાષ્ટ્રમાં પણ જોવા મળે છે.
➡️ ભારતમાં જોવા મળતી આ સૌથી મોટી માછલી છે.
➡️ ગુજરાતની દરિયાઈ સરહદ ઘણી લાંબી છે. રાજ્યમાં દરિયાઈ માછલીનું ઉત્પાદન વધ્યું છે.
➡️ હાલમાં રાજ્ય પાંચ હજાર કરોડથી વધુની નિકાસ કરે છે જે કુલ નિકાસના 17 ટકા છે.
➡️ મોંઘી સોનાની માછલીના ઘણા ગુણોઃ
(i) ઘોલ માછલીની પોતાની વિશેષતાઓ છે જે તેને અન્ય માછલીઓથી અલગ બનાવે છે.
(ii) તે તેના ઔષધીય ગુણોને કારણે પૂર્વ એશિયામાં ખૂબ આદરણીય છે. આયોડિન, ઓમેગા-3. DHA (ડોકોસાહેક્સેનોઇક એસિડ), EPA (Eicosapentaenoic acid), આયર્ન ટૌરીન મેગ્નેશિયમ, ક્લોરાઈડ અને સેલેનિયમ જેવા પોષક તત્વોથી ભરપૂર આ માછલીને પોષણનું પાવરહાઉસ માનવામાં આવે છે.
(iii) તેને સીંગોલ્ડ તરીકે અલગ પાડે છે. તે તેના પેટમાં હાજર કોથળી છે. જે શક્તિશાળી ઔષથીય ગુણો ધરાવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેની કિંમત ઘણી ઊંચી છે.
(iv) ઘોલ માછલી મુખ્યત્વે ઈન્ડો-પેસિફિક પ્રદેશમાં જોવા મળે છે, પરંતુ ઘોલ માછલી હવે વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી મોંઘી દરિયાઈ માછલીઓમાંની એક છે.
(v) પ્રદૂષણના સ્તરને કારણે તેમનો રહેઠાણ કિનારાથી ઊંડા સમુદ્રમાં બદલાઈ રહ્યો છે.
(vi) ઉધોગના જાણકારોના મતે ઘોલ માછલીના એર બ્લેડરની કિંમત પ્રતિ કિલો રૂ. 1 લાખથી વધુ હોવાનો અંદાજ છે.
2) તાજેતરમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર, મનોજ સિન્હાએ રિયાસી જિલ્લાના કયા રેલ્વે સ્ટેશનથી જ્ઞાનોદય એક્સપ્રેસને લીલી ઝંડી આપી હતી?
✅ કટરા
➡️ તાજેતરમાં એક ગ્રાઉન્ડબ્રેકિંગ પહેલમાં, જમ્મુ અને કાશ્મીરના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર, મનોજ સિન્હાએ રિયાસી જિલ્લાના કટરા રેલ્વે સ્ટેશનથી જ્ઞાનોદય એક્સપ્રેસને લીલી ઝંડી આપી હતી.
➡️ આ અનન્ય પ્રોજેક્ટ, જેને “કોલેજ ઓન વ્હીલ્સ” તરીકે જ્ઞાનોદય એક્સપ્રેસ પાછળનું વિઝન કહી શકીયે.
➡️ લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર, મનોજ સિન્હાએ જ્ઞાનોદય એક્સપ્રેસને “શૈક્ષણિક તીર્થયાત્રા” ગણાવી હતી.
➡️ જ્ઞાનોદય એક્સપ્રેસ માત્ર પરિવહનનું માધ્યમ નથી; તે ભાગ લેનારા વિધાર્થીઓ માટે પરિવર્તનકારી પ્રવાસ તરીકે સેવા આપે છે.
➡️ તેમાં જુદા જુદા રાજ્યોમાંથી પ્રવાસ કરતા વિધાર્થીઓને, ભારતીય નૌકાદળ, ઈસરો અને સાબરમતી આશ્રમ જેવા શ્રેષ્ઠ કેન્દ્રોની મુલાકાત લેવાની તક મળશે.
➡️ જ્ઞાનોદય એક્સપ્રેસ એ શિક્ષણ પ્રત્યેના પરંપરાગત અભિગમને પુનઃવ્યાખ્યાયિત કરવાની દિશામાં એક અગ્રણી પગલું રજૂ કરે છે.
➡️ પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેનો ઉદ્દેશ્ય કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશની યુનિવર્સિટીઓની આશરે 700 વિધાર્થીનીઓને સશક્ત બનાવવાનો છે.
3) તાજેતરમાં નહેરુનાં ‘આદિવાસી પત્ની’ તરીકે ઓળખાતાં મહિલાનું કેટલા વર્ષની વયે અવસાન થયું?
✅ 80 વર્ષ
➡️ નહેરુની આદિવાસી પત્ની તરીકે ઓળખાતી બુધની માંઝિયાનનું અવસાન થયું છે. ઝારખંડમાં ત્રણ દિવસ પહેલા બુધનીનું 80 વર્ષની વયે અવસાન થયુ હતુ. બુધનીનો તેને પોતાના સંથાલ સમાજે બહિષ્કાર કર્યો હતો.
➡️ 1959માં તત્કાલીન પીએમ જવાહરલાલ નેહરુ પંચેટ ડેમના ઉદ્ધાટનમાં ગયા હતા, ત્યાં 16 વર્ષની બુધની પ્રોજેક્ટ વર્કર હતી અને ઉદ્ઘાટન સમયે નેહરુએ આદરપૂર્વક એ માળા બુધનીના ગળામાં નાખી હતી પણ ત્યારથી તેનું જીવન બદલાઈ ગયુ, કારણ કે, સંથાલ આદિવાસીઓ અનુસાર પુષ્પહાર પહેરાવો એટલે લગ્ન માનવામાં આવે છે.
➡️ ત્યારબાદ બિન-આદિવાસી અને સમુદાય બહાર લગ્ન કરવા માટે બુધનીનો તેના જ સમાજે બહિષ્કાર કર્યો હતો અને ગામમાં પ્રવેશ પર પણ પ્રતિબંધ લગાવ્યો હતો. જો કે, 17 નવેમ્બરે બુધનીનું પંચેટની ઝુંપડીમાં મૃત્યુ થયું ત્યારે આ બહિષ્કારનો અંત આવ્યો. બુધની તેની પુત્રી રત્ના સાથે રહેતી હતી.
➡️ ત્યારબાદ તેમણે સ્થાનિક ઉધાનમાં નેહરુની હાલની પ્રતિમાની બાજુમાં તેના સન્માનમાં એક સ્મારકની માંગ કરી. આ ઉપરાંત રત્ના (60) માટે પેન્શનની પણ માંગણી કરી હતી.
4) તાજેતરમાં કોના દ્વારા આર્મ્ડ ફોર્સિસ મેડિકલ કોલેજ (AFMC)ને પ્રતિષ્ઠિત પ્રેસિડેન્ટ કલર પ્રદાન કરવામાં આવશે?
✅ દ્રોપદી મુર્મુ
➡️ રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ તેના પ્લેટિનમ જ્યુબિલી વર્ષ નિમિત્તે 1 ડિસેમ્બરના રોજ એક ભવ્ય સમારંભમાં આર્મ્ડ ફોર્સિસ મેડિકલ કોલેજ (AFMC)ને પ્રતિષ્ઠિત પ્રેસિડેન્ટ કલર પ્રદાન કરશે.
➡️ AFMC એ તબીબી શિક્ષણના દીવાદાંડી તરીકે ઊભું છે અને તબીબી તાલીમના સર્વોચ્ચ ધોરણો પ્રત્યેની તેની નૈતિકતા અને અતૂટ પ્રતિબદ્ધતા માટે વૈશ્વિક સ્તરે ઓળખાય છે.
➡️ સંસ્થાએ સશસ્ત્ર દળો માટે તબીબી વ્યાવસાયિકોને આકાર આપવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે, રાષ્ટ્રની આરોગ્યસંભાળમાં કરોડરજ્જુ તરીકે યોગદાન આપ્યું છે.
➡️ AFMC ની એક વિશિષ્ટ વિશેષતા એ છે કે આર્મી, નેવી અને એરફોર્સમાં મેડિકલ કેડેટ્સને તૈયાર કરવામાં તેની ભૂમિકા છે.
➡️ આ પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થામાંથી સ્નાતકો માત્ર ઉચ્ચ સ્તરનું તબીબી શિક્ષણ જ મેળવતા નથી પરંતુ સંરક્ષણ દળોમાં નિર્ણાયક ભૂમિકાઓ ૫ણ નિભાવે છે, તબીબી કુશળતા અને લશ્કરી સેવાના આંતરછેદને વધુ મજબૂત બનાવે છે.
➡️ આર્મ્ડ ફોર્સિસ મેડિકલ સર્વિસના કર્મચારીઓની ચાર ટુકડીઓ ધરાવતી પરેડમાં લેડી મેડિકલ ઓફિસરોની આગેવાની લેતી 1 ડિસેમ્બરનો સમારોહ એક યાદગાર પ્રસંગ બની રહેશે.
➡️ આ સમારોહમાં રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ દ્વારા વિશેષ કવર, સ્ટેમ્પ અને સ્મારક સિક્કાનું વિમોચન કરવામાં આવશે.
➡️ આ કાર્યક્રમ એએફએમસીના કેપ્ટન દેવાશિષ શર્મા કીર્તિ ચક્ર પરેડ ગ્રાઉન્ડ ખાતે યોજાશે.
➡️ AFMC સમક્ષ તેની રજૂઆત એ સંસ્થાના છેલ્લા 75 વર્ષમાં તબીબી શિક્ષણ અને લશ્કરી સેવામાં અસાધારણ યોગદાનનો પુરાવો છે.
➡️ રાષ્ટ્રપતિ કલર એવોર્ડ, જેને ‘રાષ્ટ્રપતિ કા નિશાન’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે સર્વોચ્ચ સન્માન તરીકેની વિશિષ્ટતા ધરાવે છે જે કોઈપણ લશ્કરી એકમને આપી શકાય છે.
5) તાજેતરમાં કોને “બંગાળના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર”તરીકે નિયુકત કરવામાં આવ્યા છે?
✅ સૌરવ ગાંગુલી
➡️ બંગાળ ગ્લોબલ બિઝનેસ સમિટ, કોલકાતામાં આયોજિત વાર્ષિક કાર્યક્રમ, આ વર્ષે એક નોંધપાત્ર ક્ષણ તરીકે ચિન્હિત થયેલ છે કારણ કે મુખ્ય પ્રધાન મમતા બેનર્જીએ ભૂતપૂર્વ ક્રિકેટર અને ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI)ના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ સૌરવ ગાંગુલીને “બંગાળના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર” તરીકે ઘોષિત કર્યા છે.
➡️ મુખ્ય પ્રધાન મમતા બેનર્જીએ, બંગાળ ગ્લોબલ બિઝનેસ સમિટ 2023માં તેમના ઉદ્ઘાટન સંબોધનમાં, રાજ્યના આર્થિક લેન્ડસ્કેપમાં પરિવર્તન લાવવાના હેતુથી મહત્વાકાંક્ષી નીતિઓની શ્રેણીનું અનાવરણ કર્યું હતું.
➡️ આ નીતિઓમાં રાજ્યની નિકાસ બમણી કરવી, લોજિસ્ટિકલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અપગ્રેડ કરવું અને રિન્યુએબલ એનર્જીના ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવાનો સમાવેશ થાય છે.
➡️ સૌરવ ગાંગુલીને બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર તરીકે પસંદ કરવા માટેના તર્કને વ્યક્ત કરતાં બેનર્જીએ કહ્યું, “સૌરવ ગાંગુલી ખૂબ જ લોકપ્રિય વ્યક્તિ છે, અને તે યુવા પેઢી માટે ખૂબ જ સારી રીતે કામ કરી શકે છે.હું તેમને બંગાળના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર તરીકે સામેલ કરવા માંગુ છું.
➡️ આ પગલું રાજ્યના પ્રમોશનલ પ્રયત્નોમાં એક અગ્રણી વ્યક્તિત્વ ઉમેરે છે એટલું જ નહીં પણ યુવા વસ્તી વિષયક સાથે જોડાવા માટે ગાંગુલીના પ્રભાવનો પણ લાભ ઉઠાવે છે.
6) તાજેતરમાં CDB દ્વારા ક્યાં નામથી કોલ સેન્ટર શરૂ કરવામાં આવ્યું
✅ હેલો નારિયળ
➡️ નારિયેળના ખેડૂતોને ટેકો આપવા અને નારિયેળની ખેતીની પદ્ધતિઓને વધારવા માટેના એક મહત્વપૂર્ણ પગલામાં, નારિયેળ વિકાસ બોર્ડ (CDB) એ તાજેતરમાં “હેલો નારિયેળ“ ફ્રેન્ડ્સ ઓફ કોકોનટ ટ્રીઝ (FOCT) કોલ સેન્ટર સુવિધા શરૂ કરી છે.
➡️ આ પહેલનો હેતુ ખેડૂતોને નારિયેળની લણણી અને છોડ વ્યવસ્થાપન કામગીરીના વિવિધ પાસાઓમાં મૂલ્યવાન સહાય પૂરી પાડવાનો છે.
➡️ “હેલો નારિયેળ” પહેલનો પ્રાથમિક ઉદ્દેશ નારિયેળ ઉત્પાદકોની જરૂરિયાતોને સંબોધવા માટે એક સમર્પિત પ્લેટફોર્મ બનાવવાનો છે, નિષ્ણાત માર્ગદર્શન પ્રદાન કરે છે અને નારિયેળની ખેતી સંબંધિત સેવા આપે છે.
➡️ આ પહેલથી માત્ર કેરળમાં જ નહીં પરંતુ નારિયેળ વિકાસ બોર્ડની સંબંધિત એકમ કચેરીઓ દ્વારા તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ અને કર્ણાટક જેવા પરંપરાગત નાળિયેર ઉગાડતા રાજ્યોમાં ૫ણ ખેડૂતોને લાભ થવાની અપેક્ષા છે.
➡️ “હેલો નારિયેળ” કોલ સેન્ટર કોચીમાં CDB હેડક્વાર્ટરથી કાર્યરત છે, જે નારિયેળના ખેડૂતોને સહાય અને માહિતી પૂરી પાડવા માટે કેન્દ્રીય હબ તરીકે સેવા આપે છે.
7) તાજેતરમાં ભારતના આયુષ મંત્રાલયે કઈ સંસ્થા સાથે ‘પ્રોજેકટ સહયોગ કરાર’ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે?
✅ WHO
➡️ તાજેતરમાં જીનીવામાં આયુષ મંત્રાલય અને વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) એ પરંપરાગત અને પૂરક દવા ‘પ્રોજેક્ટ સહયોગ કરાર’ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
➡️ પ્રોજેક્ટ સહયોગ કરારનો ઉદ્દેશ્ય પરંપરાગત અને પૂરક તબીબી પ્રણાલીઓને રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય પ્રણાલીના મુખ્ય પ્રવાહ સાથે જોડવાનો છે, જે પરંપરાગત દવા વૈશ્વિક વ્યૂહરચના 2025-34 માં દર્શાવેલ એક મુખ્ય પહેલ છે જે WHO દ્વારા આયુષ મંત્રાલયના સમર્થનથી તૈયાર કરવામાં આવી છે.
➡️ આ કરારનો મુખ્ય ધ્યેય પૂરક દવા પ્રણાલી, ખાસ કરીને ‘સિદ્ધ’ના ક્ષેત્રમાં તાલીમ અને અભ્યાસને મજબૂત કરવાનો છે.
➡️ વધુમાં, પરંપરાગત અને પૂરક દવાઓની સૂચિ, સલામતી પ્રોટોકોલ અને સંબંધિત પ્રયાસો માટે માર્ગદર્શિકાની રચનાની રૂપરેખા આપવામાં આવી છે.
➡️ મંત્રાલય, WHO સાથે મળીને, દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાં જોવા મળતી જડીબુટ્ટીઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને આંતરરાષ્ટ્રીય હર્બલ ફાર્માકોપીઆ પણ વિકસાવશે.
➡️ યોગ, આયુર્વેદ, યુનાની અને પંચકર્મ જેવી પરંપરાગત ચિકિત્સા પ્રણાલીઓને વૈશ્વિક સ્તરે લઈ જવા અને આયુર્વેદ, યૂનાની અને સિદ્ધને મજબૂત કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને 2016 અને 2017માં હસ્તાક્ષર કરાયેલા અગાઉના કરારો સાથે આ આયુષ મંત્રાલય અને WHO વચ્ચેનો ત્રીજો સહયોગી કરાર છે.
8) તાજેતરમાં કોણે ટ્રાન્સજેન્ડર ખેલાડીઓ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે?
✅ ICC
➡️ એક મહત્વપૂર્ણ નીતિગત નિર્ણયમાં, ICCએ તાજેતરમાં ટ્રાન્સજેન્ડર ક્રિકેટરો પર ઉચ્ચ સ્તરે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા ક્રિકેટમાં ભાગ લેવા પર પ્રતિબંધ લાગુ કર્યો છે.
➡️ આ નિર્ણયથી સર્વસમાવેશકતા, રમતવીરોના અધિકારો અને ટ્રાન્સજેન્ડર વ્યક્તિઓ પરના પ્રતિબંધની અસર વિશે ચર્ચા થઈ છે.
➡️ 2028 ઓલિમ્પિકમાં ક્રિકેટના સમાવેશને ધ્યાનમાં રાખીને આ પગલું ઇન્ટરનેશનલ ઓલિમ્પિક કમિટી (IOC)ની માર્ગદર્શિકા સાથે સંરેખિત હોવાનું કહેવાય છે.
➡️ આ નિર્ણય કેનેડાની ડેનિયલ મેકગેહે દ્વારા ઉશ્કેરાયેલા વિવાદની રાહ પર આવ્યો છે, જે ફક્ત બે મહિના પહેલા જ સત્તાવાર આંતરરાષ્ટ્રીય મેચમાં ભાગ લેનાર પ્રથમ ટ્રાન્સજેન્ડર ક્રિકેટર બની હતી.
➡️ અગાઉના ICC નિયમો હેઠળ, જે ટેસ્ટોસ્ટેરોનના સ્તરને ઘટાડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, McGahey તમામ પાત્રતા માપદંડોને પૂર્ણ કરે છે. જો કે, નવા નિયમો મહિલાઓની રમતની અખંડિતતા, સલામતી, ન્યાયીપણું અને સમાવેશના રક્ષણને પ્રાથમિકતા આપે છે.
➡️ ICC ની નવી નીતિ, ICC તબીબી સલાહકાર સમિતિની આગેવાની હેઠળ અને ડૉ. પીટર હાર્કોર્ટની અધ્યક્ષતામાં, ખાસ કરીને આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા ક્રિકેટથી સંબંધિત છે.
➡️ તે જણાવે છે કે કોઈપણ પુરુષ-થી-સ્ત્રી સહભાગીઓ કે જેમણે કોઈપણ પ્રકારની પુરુષ તરુણાવસ્થામાંથી પસાર થઈ હોય તે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા ક્રિકેટ માટે અયોગ્ય રહેશે, પછી ભલે તેઓ કોઈપણ શસ્ત્રક્રિયા અથવા લિંગ પુન: સોંપણીની સારવારમાંથી પસાર થયા હોય. જો કે, વ્યક્તિગત દેશોને સ્થાનિક રમત માટે તેમની પોતાની નીતિઓ સ્થાપિત કરવાની પરવાનગી છે.
9) તાજેતરમાં કોણે 26મી વખત વર્લ્ડ બિલિયર્ડ્સ ચેમ્પિયનશિપ જીતી છે?
✅ પંકજ અડવાણી
10) તાજેતરમાં ગ્રાહકોના અવાજ તરીકે ઇકોએ કોની સાથે ભાગીદારી કરી છે?
✅ આર માધવન
11) તાજેતરમાં, નાણાકીય વર્ષ 2023-24 ના પ્રથમ છ મહિનામાં ભારતના સીધા વિદેશી રોકાણમાં કેટલા ટકાનો ઘટાડો થયો છે?
✅ 24%
12) તાજેતરમાં પંજાબી સાહિત્ય માટે ધહાન એવોર્ડ મેળવનાર પ્રથમ મહિલા કોણ બની છે?
✅ દીપ્તિ બબુતા
13) તાજેતરમાં કયા દેશે વિશ્વના સૌથી મોટા સિંગલ સાઈટ સોલાર પાવર પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું છે?
✅ યુએઈ
14) તાજેતરમાં ભારત-યુકે ઇલેક્ટ્રિક પ્રોપલ્શન કેપેસિટી પાર્ટનરશિપ ક્યાં યોજાઈ હતી?
✅ નવી દિલ્હી
15) તાજેતરમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરના કયા જિલ્લાના ‘કેસર’ને GI ટેગ મળ્યો છે?
✅ કિશ્તવાડ